Ngọc bình phong tán là tên một bài trà thuốc cổ, được ghi lại trong y thư nổi tiếng Ðan khê tâm pháp có công dụng ích khí, cố biểu và chỉ hãn, thường được dùng để chữa các chứng bệnh do biểu hư, cảm mạo ở những người thể chất hư nhược. “Bình phong” có nghĩa là tấm chắn, “Ngọc bình phong” là tấm chắn được chế bằng ngọc có công dụng che chắn bảo vệ cơ thể nhằm phòng chống ngoại tà (các nhân tố gây bệnh từ bên ngoài) xâm nhập cơ thể.
Trong bài, hoàng kỳ vị ngọt, tính ấm, có công dụng bổ khí cố biểu, là một trong những Thảo mộc có tác dụng dược lý rất phong phú như tăng cường công năng miễn dịch của cơ thể, cải thiện quá trình chuyển hóa tế bào, điều tiết đường huyết, cường tim, nâng cao năng lực hoạt động của hệ thống tạo huyết, bảo hộ tế bào gan và thận, chống lão hóa, chống mệt mỏi, chống phóng xạ, kháng khuẩn, kháng virus, chống viêm, tăng cường khả năng ghi nhớ, trấn tĩnh, giảm đau và ức chế các tế bào ung thư.
Bạch truật vị đắng ngọt, tính ấm, có công dụng kiện tỳ ích khí, táo thấp lợi thủy, chỉ hãn an thai. Kết quả nghiên cứu hiện đại cho thấy, vị thuốc này cũng có khả năng tăng cường miễn dịch, chống lão hóa, làm giảm mỡ máu, hạ đường huyết, kháng khuẩn, lợi niệu, chống ung thư, lợi mật và bảo vệ tế bào gan.
Phòng phong vị cay ngọt, tính hơi ấm, có công dụng trừ phong giải biểu, trừ thấp, trấn thống và giải kính. Theo dược lý học hiện đại, phòng phong có tác dụng giải nhiệt, kháng khuẩn, kháng virus, chống viêm, chống dị ứng, giảm đau, trấn tĩnh, chống co giật, kháng ung thư và nâng cao năng lực miễn dịch không đặc hiệu.
Kết quả nghiên cứu dược lý và lâm sàng của các nhà khoa học cho thấy, với cấu trúc phối hợp 3 vị thuốc nói trên, Ngọc bình phong tán có tác dụng khá đặc biệt trên hệ thống miễn dịch của cơ thể, vừa nâng cao năng lực miễn dịch dịch thể vừa cải thiện tích cực miễn dịch tế bào, ức chế phản ứng quá mẫn, tăng cường sức chống đỡ của niêm mạc đường hô hấp, từ đó phòng chống hữu hiệu tình trạng viêm nhiễm do vi khuẩn và virus gây nên. Bởi vậy, đây là loại trà dược đặc biệt tốt cho những người hay bị cảm mạo và các bệnh lý đường hô hấp do nhiều tác nhân gây nên, trong đó có cả bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus Corona. Đây là một gợi ý rất hay cho các nghiên cứu tác dụng của bài thuốc trên thực nghiệm và lâm sàng đối với dịch bệnh nguy hiểm này. Trên thực tế, hiện nay người ta còn sử dụng Ngọc bình phong tán gia giảm để chữa khá nhiều chứng bệnh như tự hãn (vã mồ hôi nhiều khi thức), đạo hãn (hay đổ mồ hôi trộm), ho do nhiều nguyên nhân, viêm thận, liệt mặt, sốt khi hành kinh, khí hư, bí tiểu sau khi sinh con, chứng nhiều mồ hôi ở trẻ em, viêm mũi dị ứng, mày đay, hồng ban đa hình, hen phế quản, viêm nhiễm đường hô hấp trên... Trong tình hình dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona gây ra đã và đang diễn biến phức tạp, theo quan điểm của y học cổ truyền: “Nhân cường tật nhược”, có nghĩa là khi sức đề kháng, năng lực miễn dịch của cơ thể sung mãn thì tác nhân gây bệnh khó có thể xâm nhập và gây bệnh.
Trong kho tàng của y học cổ truyền, Ngọc bình phong tán là 1 trong những bài thuốc có công năng nâng cao sức đề kháng của cơ thể nhằm phòng ngừa, hỗ trợ điều trị và hạn chế sự lây nhiễm của bệnh.
