Suy nhược cơ thể: Nguyên nhân & cơ chế bệnh sinh theo y học cổ truyền.

Nguyễn Bá Hào
Th 3 07/05/2024

Cuộc sống hiện đại ngày nay đầy những lo lắng, áp lực đè nặng lên tinh thần gây ra sự mệt mỏi, căng thẳng cho cơ thể mỗi người nếu kéo dài sẽ dễ tạo nên một cơ thể suy nhược với biểu hiện thiếu sức sống, mệt mỏi, ăn kém, làm việc không hiệu quả. Với bất kỳ biểu hiện bất thường liên quan đến sức khoẻ, người bệnh cần phải đến các cơ sở có chuyên môn để được tư vấn điều trị sớm nhất.

1. Suy nhược cơ thể là gì?

- Suy nhược cơ thể là tình trạng toàn thân cảm thấy mệt mỏi không thuyên giảm ngay cả khi nghỉ ngơi. Nếu để kéo dài cơ thể người bệnh sẽ phải chịu những ảnh hưởng lớn đến sức khoẻ và sinh hoạt hàng ngày như: Ăn kém, mất ngủ, hay quyên, suy giảm trí nhớ, thiếu tập trung tư tưởng, sợ hãi vô cớ, trầm cảm, giảm hiệu xuất làm việc,… thậm chí không thể thực hiện được các hoạt động liên quan đến đời sống sinh hoạt thường ngày.

- Suy nhược cơ thể là bệnh lý có thể gặp ở cả nam và nữ trong độ tuổi lao động từ 25 - 40 tuổi. Là độ tuổi đang phải hứng chịu nhiều áp lực trong cuộc sống như lo lắng về kinh tế, việc làm, nhu cầu chi tiêu sinh hoạt của bản thân và gia đình,..chính những áp lực đó đang là yếu tố nguy cơ dẫn đến tình trạng bệnh lý trở nên trầm trọng hơn. Với độ tuổi mắc bệnh phổ biến như vậy cũng làm giảm đi hiệu xuất lao động của mỗi người gây thiệt hại về kinh tế cho chính bản thân, gia đình người mắc cũng như xã hội.

2. Dấu hiệu nhận biết suy nhược cơ thể.

- Dấu hiệu toàn thân cảm thấy mệt mỏi, các triệu chứng mệt mỏi tăng dần lên theo thời gian hay sau hoạt động thể chất, tinh thần căng thẳng, xuất hiện vào bất cứ khoảng thời gian nào và kéo dài trên 6 tháng mà không rõ nguyên nhân. Điều này sẽ khác với mệt mỏi đơn thuần chỉ xảy ra một lúc rồi hết khi nghỉ ngơi.

- Đau đầu, chóng mặt, đau mỏi cơ bắp.

- Đau khớp nhưng không viêm, không sưng đỏ.

- Mất tập trung, suy giảm trí nhớ.

- Rối loạn giấc ngủ, ngủ không ngon giấc, mất ngủ, cảm thấy khó chịu kéo dài.

- Ngoài ra một số người bệnh suy nhược cơ thể có thể bị choáng váng, tiêu chảy, đau bụng, chán ăn, đau ngực, hụt hơi, tim đập nhanh, thay đổi tâm lý, dễ chán nản, thất vọng, mất hứng thú… hoặc cảm thấy cơ thể không khỏe giống như bị cúm.

3. Nguyên nhân dẫn đến suy nhược thường gặp.

- Chế độ lao động: Lao động quá sức, lao động nặng, làm việc trong nhiều giờ liên tục mà không chú ý tới chế độ nghỉ ngơi phù hợp nên dẫn đến tình trạng cơ thể mệt mỏi, thiếu sức lực lâu dần dẫn đến suy nhược cơ thể.

- Chế độ dinh dưỡng: Ăn uống thiếu chất, ăn kiêng, ăn uống không điều độ, suy dinh dưỡng,..

- Bệnh lý: Người mắc các bệnh mãn tính, suy giảm miễn dịch, nhiễm virus, tăng huyết áp, viêm loét dạ dày, viêm đại tràng mãn,..

- Tâm lý: Những người hay bị căng thẳng kéo dài, trầm cảm, rối loạn lo âu,…

- Ngoài ra còn một số nguyên nhân như: Phụ nữ có thai, người cao tuổi ăn uống kém,…

4. Y học cổ truyền với bệnh suy nhược cơ thể.

- Theo y học cổ truyền suy nhược cơ thể xếp vào chứng tâm căn suy nhược.

- Nguyên nhân gây bệnh và cơ chế bệnh sinh:

  • Nội nhân: Do thất tình như trạng thái tâm lý căng thẳng, lo sợ, giận dữ làm cơ thể mất đi sự cân bằng lâu ngày dẫn đến ăn không ngon, ngủ không yên giấc dần làm suy giảm công năng của các tạng phủ như tạng tâm, can, tỳ, thận gây ra các chứng mệt mỏi kéo dài, mất ngủ, đau đầu, người gầy mòn mất sức sống, giảm khả năng lao động,…
  • Bất nội ngoại nhân: Do ăn uống không điều độ, lao lực quá sức, tiên thiên bất túc hay các tổn thương bên ngoài dẫn đến cơ thể suy kiệt, khí huyết hư suy mà gây ra các chứng tứ chi vô lực, tinh thần mệt mỏi, hình thể teo sút, tâm quý kiện vong, mất ngủ hay mê, cân cốt mềm yếu lâu dần làm suy giảm khả năng lao động,..

- Phân loại các thể bệnh:

  • Thể âm hư hoả vượng.
  • Thể can thận âm hư.
  • Thể tâm tỳ lưỡng hư.
  • Thể thận dương hư.

5. Điều trị theo y học cổ truyền.

5.1. Thể âm hư hoả vượng.

- Triệu chứng: Đau đầu, đau thành cơn, thường đau một bên đầu hoặc vùng đỉnh đầu kèm theo cáu gắt, ngủ khó, ngủ không sâu giấc, nóng trong người, giảm khả năng tập trung, rêu vàng mỏng, mạch huyền sác.  

- Pháp chữa: Sơ can giải uất, lý khí an thần.

- Bài thuốc: Tiêu giao thang gia giảm.

Sài hồ

Chi tử

Phục linh

Bạch truật

Đương quy

Đơn bì

Cúc hoa

Thiên ma

Bạch thược

 

Câu đằng

Thạch quyết minh

Bạc hà

Sinh khương

  • Sắc uống ngày 01 thang, chia 03 lần.

5.2. Thể can thận âm hư.

- Triệu chứng: Đau đầu âm ỉ, đau cả đầu, tính chất đau và vị trí đau đôi khi không rõ ràng, người mệt mỏi, triều nhiệt, ngũ tâm phiền nhiệt, mất ngủ, sụt cân, hay cáu gắt, giảm khả năng tập trung, lưng gối đau mỏi, ù tai, nam giới kèm di tinh, chất lưỡi đỏ, rêu vàng mỏng hoặc không rêu, mạch huyền tế sác.

- Pháp chữa: Bổ can thận âm, an thần cố tinh.

- Bài thuốc: Lục vị địa hoàng hoàn gia giảm.

Thục địa

Sơn thù

Hoài sơn

Đan bì

Phục linh

Trạch tả

Đương quy

Bạch thược

Đan sâm

  • Sắc uống ngày 01 thang, chia 03 lần.

5.3. Thể tâm tỳ lưỡng hư.

- Triệu chứng: Ăn uống kém, chán ăn, đầy bụng, tiêu hoá kém, đại tiện phân lỏng hoặc táo bón không ổn định, sút cân, kém hoạt động dễ hoảng sợ, hồi hộp, ngủ ít, ngủ khó vào giấc, đau đầu, cơ thể mệt mỏi, cân cơ teo nhẽo, suy giảm trí nhớ, tập trung kém, sắc diện tái nhợt hoặc sắc vàng, rối loạn kinh nguyệt ở nữ giới, rêu lưỡi mỏng hoặc ít rêu, mạch phù hoặc trầm tế.

- Pháp chữa: Kiện tỳ an thần.

- Bài thuốc: Quy tỳ thang gia giảm.

Phục linh

Hoàng kỳ

Nhân sâm

Mộc hương

Bạch truật

Long nhãn

Toan táo nhân

Mạch môn

Viễn trí

Đương quy

Cam thảo

Đại táo

  • Sắc uống ngày 01 thang, chia 03 lần.

5.4. Thể thận dương hư.

- Triệu chứng: Đau đầu, mất ngủ, mệt mỏi, thể chất yếu, lưng gối mỏi yếu, lưng eo lạnh, tinh thần suy sụp, sợ lạnh, giảm khả năng tập trung và lao động, tiểu nhiều, tiểu tiện trong, giảm ham muốn, kinh nguyệt không đều, hoạt tinh, liệt dương ở nam giới, rêu lưỡi trắng, mạch trầm nhược.

- Pháp chữa: Ôn bổ thận dương, an thần, cố tinh.

- Bài thuốc: Thận khí hoàn gia giảm.

Thục địa

Phục linh

Sơn thù

Đơn bì

Trạch tả

Hoài sơn

Quế nhục

Phụ tử

  • Sắc uống ngày 01 thang, chia 03 lần.

♦ Suy nhược cơ thể là một bệnh lý ảnh hưởng lớn đến sức khoẻ và khả năng lao động, nếu kéo dài có thể dẫn đến những hệ luỵ khó lường như làm tăng nặng các triệu chứng của bệnh lý kèm theo. Nên khi có dấu hiệu bất thường về sức khoẻ các bạn cần liên hệ với các bác sĩ chuyên khoa hoặc các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn và thăm khám điều trị kịp thời.

Phòng khám chuyên khoa Y học cổ truyền Bảo Đại Đường

Hotline: 084.22.11.348 - 084.23.11.348

Địa chỉ: 148, ngõ 91, Trần Quang Diệu, Đống Đa, Hà Nội

 

Viết bình luận của bạn