Dây đau xương: Một vị thuốc quý trong điều trị bệnh cơ xương khớp của y học cổ truyền.

Cây dây đau xương

Tên khoa học: Tinospora sinensis Merr  .

Họ: Tiết dê ( Menispermaceae ).

Tên gọi khác: Tục cốt đằng, Khoan cân đằng, Khau năng cấp, Chan mau nhây.

1. Nguồn gốc.

Cây dây đau xương có nguồn gốc từ các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, chủ yếu phân bố ở các nước Đông Nam Á, bao gồm Việt Nam, Trung Quốc, Thái Lan, Lào, Campuchia, Malaysia và Ấn Độ. Tại Việt Nam, cây thường mọc hoang ở các vùng núi, rừng thưa và ven đường.

2. Thu hái.

- Thời điểm thu hái: Cây dây đau xương thường được thu hái quanh năm nhưng đảm bảo dược chất tốt nhất là vào mùa hè hoặc mùa thu, khi cây đã phát triển đầy đủ.

- Phương pháp thu hái: Thân cây được cắt thành từng đoạn dài 20-30cm, sau đó rửa sạch để loại bỏ bụi bẩn. Có thể được sử dụng tươi hoặc phơi khô để bảo quản lâu dài.

3. Bộ phận dùng.

- Bộ phận dùng: Thân cây dây đau xương là bộ phận chính được sử dụng trong y học cổ truyền. Ngoài ra củ có thể được chế biến thành bột, nước sắc hoặc dùng tươi.

4. Công dụng.

- Giảm đau: Cây dây đau xương được sử dụng để giảm đau trong các trường hợp đau nhức xương khớp, đau lưng, đau thần kinh tọa.

- Chống viêm: Có tác dụng chống viêm, giúp giảm triệu chứng viêm nhiễm.

- Hỗ trợ điều trị bệnh xương khớp: Giúp cải thiện tình trạng viêm khớp, thoái hóa khớp và các bệnh lý liên quan đến xương khớp.

- Tăng cường sức đề kháng: Cây dây đau xương chứa nhiều chất dinh dưỡng, giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.

5. Dược chất.

- Alcaloid: Chất này có tác dụng giảm đau và chống viêm.

- Flavonoid: Có tác dụng chống oxy hóa, bảo vệ tế bào và giảm viêm.

- Saponin: Có tác dụng kháng viêm và hỗ trợ tiêu hóa.

- Tinh dầu: Có tác dụng kháng khuẩn và chống viêm.

6. Tính vị quy kinh.

- Tính vị: Cây dây đau xương có vị đắng, tính mát.

- Quy kinh: Cây dây đau xương chủ yếu quy vào các kinh Can và Thận.

7. Sự phối hợp trong các bài thuốc.

Cây dây đau xương thường được sử dụng kết hợp với các vị thuốc khác trong các bài thuốc để tăng cường hiệu quả điều trị. Một số bài thuốc tiêu biểu có thể kể đến:

- Bài thuốc giảm đau xương khớp:

• Thành phần: Dây đau xương 20g, Ngải cứu 20g, Đương quy 16g, Rễ cỏ xước 12g, Thỏ ty tử 12g, Đỗ trọng 16g
• Cách dùng: Dùng ngâm rượu hoặc sắc nước uống, sử dụng trong thời gian ssex giúp giảm các triệu chứng đau nhức xương khớp.

- Bài thuốc chống viêm:

• Thành phần: Dây đau xương 16g, Bạch chỉ 12g, Khương hoàng 12g.
• Cách dùng: Đem nguyên liệu trên với 600ml nước sắc còn 200ml uống chia 3 lần trong ngày.

- Bài thuốc hỗ trợ điều trị thoái hóa khớp:

• Thành phần: Dây đau xương 20g, Hà thủ ô 12g, Cốt toái bổ 12g.
• Cách dùng: Đem nguyên liệu trên với 600ml nước sắc còn 200ml uống chia 3 lần trong ngày.

- Bài thuốc chữa rắn cắn:

• Thành phần: Dây đau xương 20g, Lá tía tô 20g, Rau sam 50g, Thài lài 30g
• Cách dùng: Các nguyên liệu trên dùng tươi đem giã và vắt lấy nước uống, bã đắp lên vết rắn cắn để giảm bớt độc tính và viêm nhiễm tại chỗ.

- Bài thuốc trị phong thấp:

• Thành phần: Dây đau xương 20g, Cốt khí củ 20g, Gối hạc 20g, Lá lốt 20g, Cỏ xước 20g.
• Cách dùng: Các vị thuốc sắc với 600ml nước còn 200ml uống chia 3 lần trong ngày.

Cây dây đau xương là một vị thuốc quý trong y học cổ truyền, với nhiều công dụng và lợi ích cho sức khỏe. Việc hiểu rõ về nguồn gốc, thu hái, bộ phận dùng, công dụng, dược chất, tính vị quy kinh và sự phối hợp trong các bài thuốc sẽ giúp người dùng áp dụng hiệu quả cây dây đau xương trong điều trị bệnh. Tuy nhiên, trước khi sử dụng, người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y học cổ truyền để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Phòng khám chuyên khoa Y học cổ truyền Bảo Đại Đường

Chuyên điều trị Tai mũi họng, cơ xương khớp, vô sinh hiếm muộn và các bệnh mãn tính

Địa chỉ: 148, ngõ 91, Trần Quang Diệu, Đống Đa, Hà Nội