Viêm tai giữa ứ dịch: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Viêm tai giữa ứ dịch tuy không gây nguy hiểm tới tính mạng nhưng các biến chứng của chúng để lại hậu quả rất nặng nề nếu người mắc không được điều trị sớm. Bởi vì tai là bộ phận quan trọng, thực hiện chức năng nghe, ảnh hưởng đến cả đường hô hấp trên. Bạn đọc hãy tham khảo ngay bài viết dưới của bác sĩ Bảo Đại Đường để rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng cùng cách điều trị bệnh viêm tai giữa ứ dịch thường thấy.

1. Tổng quan về viêm tai giữa ứ dịch

Viêm tai giữa ứ dịch (viêm tai thanh dịch) là tình trạng niêm mạc tai giữa bị viêm kèm theo tiết dịch trong hòm tai. Căn bệnh này còn được gọi với cái tên khoa học là O.M.E hay còn gọi là tai giữa không nung mủ. 

Chất dịch của bệnh bị ứ lại ở phía sau màng tai không bị thủng. Dịch tai giữa có các dạng như thanh dịch, dịch nhầy hoặc keo. Bệnh viêm tai giữa ứ dịch thường gặp nhất ở trẻ em từ 1 đến 3 tuổi. Người trưởng thành cũng có nguy cơ mắc phải nhưng ít gặp hơn. Bệnh tiến triển âm thầm, ít triệu chứng rõ ràng, dấu hiệu lâm sàng chính là giảm thính lực.

Tổng quan về căn bệnh viêm tai giữa ứ dịch

Dựa vào thời gian ủ bệnh và nguyên nhân, sự phát triển bệnh, chuyên gia chia viêm tai giữa ứ dịch thành 3 thể: Thể cấp tính xảy ra trong khoảng 3 tuần, thể bệnh bán cấp từ 3 tuần đến dưới 3 tháng bệnh và cuối cùng là mạn tính kéo dài trên 3 tháng.

Đọc thêm: Chi tiết cách chăm sóc bệnh nhân viêm tai giữa ở trẻ nhỏ

2. Nguyên nhân gây bệnh viêm tai giữa ứ dịch

Các nguyên nhân dẫn đến viêm tai giữa ứ dịch rất đa dạng, người bệnh nên đi thăm khám trực tiếp để được xác định nguyên nhân chính xác nhất. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm khám chữa, các tình trạng bệnh thường xảy ra do:

• Viêm nhiễm đường hô hấp trên như viêm mũi, viêm xoang, hội chứng trào ngược,… 

• Viêm V.A, Amidan quá phát, polyp mũi phát triển vào vùng vòm mũi họng, các khối u vùng vòm mũi họng.

• Các chấn thương bởi áp lực dẫn đến phù nề, xung huyết, giảm hoạt động lông chuyển, dị sản niêm mạc vòi nhĩ hình thành tổ chức hạt.

• Các dị tật bẩm sinh như hở hàm ếch, hội chứng Down,… làm ảnh hưởng đến sự đóng mở loa vòi.

• Do người bệnh từng xạ trị, nhiễm virus, nhiễm độc tố vi khuẩn hoặc bất thường cấu trúc lông chuyển di truyền.

• Do dị ứng và các bệnh lý miễn dịch bẩm sinh khác.

Tuy nhiên, phần lớn (65 - 78%) nguyên nhân nhiễm bệnh đều là vì virus từ đường hô hấp trên xâm nhập vào. Các loại dịch khuẩn, virus người bệnh thường gặp chính là Staphylococcus pneumoniae, Diphteroides, Adenovirus,...

Nguyên nhân gây bệnh viêm tai giữa ứ dịch

3. Triệu chứng viêm tai giữa ứ dịch

Bệnh viêm tai thanh dịch tiến triển âm thầm, ít triệu chứng rõ ràng cả ở trẻ em và người lớn. Các dấu hiệu ban đầu của bệnh dưới đây rất dễ nhận thấy nếu bạn để ý đến cơ thể của chính mình.

3.1. Triệu chứng viêm tai giữa ứ dịch ở trẻ em

Các triệu chứng viêm tai giữa ứ dịch ở trẻ em rất dễ bị nhầm lẫn với mải chơi, mải nghịch. Các bậc phụ huynh hãy chú ý quan sát con em mình nếu bé gặp bất kỳ triệu chứng nào dưới đây.

3.1.1. Nghe kém

Trẻ em bị viêm tai giữa ứ dịch có triệu chứng chính là nghe kém. Chất dịch trong khoang tai giữa ngăn cản sóng âm thanh truyền qua màng nhĩ dẫn đến suy giảm khả năng nghe của bé. 

Trẻ hay phản ứng chậm hoặc không phản ứng khi được người khác gọi tên hay yêu cầu trẻ làm việc gì đó. Trẻ khó tập trung hơn khi tham gia vào các hoạt động trong lớp học bởi bé khó nghe và hiểu được người lớn, bạn bè đang nói điều gì.

3.1.2. Trẻ sao nhãng, chậm nói

Viêm tai giữa chảy dịch ở trẻ em có thể làm trẻ sao nhãng và chậm phát triển ngôn ngữ. Trẻ có các biểu hiện dễ nhận thấy như gặp khó khăn khi học từ ngữ mới, phát âm ngọng hoặc chậm hiểu những hướng dẫn đơn giản từ cha mẹ, thầy cô giáo. 

Triệu chứng viêm tai giữa ứ dịch ở trẻ em

3.2. Triệu chứng viêm tai giữa ứ dịch ở người lớn

Các triệu chứng viêm tai giữa ứ dịch ở người lớn thường bị bỏ qua và nhầm lẫn với bị stress. Khi bạn hay người thân có bất kỳ triệu chứng nào dưới đây thì hãy mau đi khám ngay để tránh những phiền toái và biến chứng không đáng có.

3.2.1. Ù tai

Người lớn bị viêm tai giữa chảy dịch hay cảm thấy ù tai, cảm giác như có âm thanh ù ù hoặc tiếng gió kêu bên trong tai. Triệu chứng này xuất hiện liên tục hoặc ngắt quãng, gây khó chịu và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của bệnh nhân. Ù tai còn khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, khó tập trung trong công việc hơn mọi khi.

3.2.2. Giảm thính lực

Viêm tai giữa thanh dịch làm cản trở sóng âm thanh truyền qua màng nhĩ, dẫn đến giảm khả năng nghe rõ âm thanh. Người bệnh có thể thấy khó khăn khi nghe và  tham gia các cuộc trò chuyện với bạn bè, đồng nghiệp. Khi ở một mình, bạn cũng phải tăng âm lượng khi xem film hoặc nghe nhạc.

Đọc thêm: 8 biến chứng viêm tai giữa dễ mắc phải nếu không điều trị sớm

4. Cách điều trị viêm tai giữa ứ dịch 

Để có liệu trình điều trị phù hợp nhất với từng bệnh nhân thì bệnh nhân cần được thăm khám trực tiếp từ các bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng. Thông thường, có 2 cách điều trị viêm tai thanh dịch chính:

• Điều trị bảo tồn: Điều trị bằng các loại thuốc được bác sĩ chỉ định cho các trường hợp viêm tai giữa ứ dịch khi bị nhiễm trùng đường hô hấp trên do virus, vi khuẩn, viêm amidan và nhiễm trùng mũi xoang. Thường bác sĩ cho người bệnh dùng thuốc kháng sinh, kháng histamin hoặc thuốc steroid.

• Điều trị bằng phẫu thuật: Điều trị bằng cách phẫu thuật được chỉ định cho các trường hợp đã điều trị bảo tồn nhưng không có kết quả. Các trường hợp cần phẫu thuật đó là khi bệnh nhân mắc viêm tai giữa ứ dịch mãn tính tái phát nhiều lần và bị giảm thính lực ở mức nghiêm trọng. Bác sĩ sẽ thực hiện nạo VA, đặt ống thông khí hoặc mở xương chũm.

Hai cách điều trị viêm tai giữa ứ dịch

Tham khảo thêm: Phương pháp chữa viêm tai giữa bằng đông y hiệu quả

5. Biến chứng viêm tai giữa ứ dịch

Tất cả các bệnh xảy ra ở tai giữa đều có thể tiến triển nghiêm trọng nếu không được điều trị từ sớm. Các biến chứng của viêm tai giữa ứ dịch được liệt kê như dưới đây.

5.1. Giảm thính lực

Viêm tai giữa ứ dịch làm giảm thính lực bệnh nhân do dịch ứ đọng trong khoang tai giữa cản trở sự truyền sóng âm thanh qua màng nhĩ. Tình trạng giảm khả năng nghe dần trở nên nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời, gây ảnh hưởng lâu dài đến người bệnh.

5.2. Chậm nói, học hành kém

Viêm tai giữa ứ dịch khi xảy ra ở trẻ em ảnh hưởng rất lớn đến khả năng học tập của bé. Trẻ có thể cảm thấy khó khăn trong việc nghe và hiểu lời nói, dẫn đến chậm nói và kết quả học tập kém hơn các bạn. Nếu không được điều trị sớm thì viêm tai giữa ứ dịch còn gây ra các vấn đề về tâm lý ở trẻ.

5.3. Giảm chất lượng cuộc sống

Viêm tai giữa ứ dịch gây ra các triệu chứng khó chịu như đau tai, ù tai và giảm thính lực, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Khi đó, bệnh nhân sẽ cảm thấy mệt mỏi, khó chịu và rất bất tiện trong sinh hoạt hàng ngày, không thể làm việc.

Biến chứng bệnh viêm tai giữa ứ dịch

5.4. Diễn tiến viêm tai giữa cấp

Nếu không được điều trị sớm thì viêm tai giữa ứ dịch có thể tiến triển thành viêm tai giữa cấp. Các triệu chứng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn như đau tai dữ dội, sốt cao và chảy dịch từ tai. Nếu virus xâm nhập lên còn gây ra viêm vỏ não, ảnh hưởng nặng hơn đến phần đầu người bệnh.

5.5. Làm màng nhĩ xơ dính

Tình trạng viêm kéo dài và dịch ứ đọng trong khoang tai giữa có thể dẫn đến màng nhĩ xơ dính. Lúc này khả năng truyền sóng âm của màng nhĩ diễn ra không bình thường, biến chứng nặng nhất là mất thính lực vĩnh viễn. Quá trình điều trị của bệnh nhân cũng trở nên khó khăn hơn và cần phải can thiệp phẫu thuật.

6. Phòng ngừa viêm tai giữa ứ dịch

Căn bệnh viêm tai giữa ứ dịch mang đến nỗi ám ảnh rất lớn cho bất cứ ai không may mắc phải. Cách phòng ngừa viêm tai thanh dịch rất đơn giản và dễ thực hiện với mọi đối tượng.

6.1. Vệ sinh mũi họng thường xuyên

Bạn nên thường xuyên vệ sinh mũi họng bằng cách sử dụng dung dịch muối sinh lý để rửa mũi và súc miệng sau khi ăn uống. Khi đó vi khuẩn, mầm bệnh và các chất gây dị ứng được loại bỏ gần như hoàn toàn. Cách thực hiện này còn giúp người bệnh tránh được nhiều bệnh liên quan đến đường hô hấp trên - Một nguyên nhân gây bệnh viêm tai giữa ứ dịch.

6.2. Hạn chế yếu tố dị ứng, thuốc lá

Các yếu tố dị ứng như bụi bẩn, phấn hoa, thuốc lá gây hắt hơi, kích thích niêm mạc mũi họng, từ đó dẫn đến viêm tai giữa. Để phòng ngừa, bạn cần hạn chế tiếp xúc với các tác nhân này ở mức thấp nhất có thể.

Phòng ngừa viêm tai giữa ứ dịch

6.3. Lưu ý phát hiện và điều trị sớm

Bạn nên đi khám tai mũi họng thường xuyên để phát hiện sớm các mầm bệnh bởi viêm tai giữa ứ dịch thường phát triển âm thầm, các dấu hiệu không quá rõ ràng. Bệnh nhân cần được điều trị sớm nhằm ngăn ngừa việc viêm tai giữa phát triển thành các trường hợp nghiêm trọng hơn như thủng màng nhĩ. Khi màng nhĩ bị thủng, bệnh được gọi với cái tên như viêm tai chảy dịch, viêm tai giữa chảy dịch hay viêm tai giữa tiết dịch.

Bệnh viêm tai giữa ứ dịch gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến thính giác và sinh hoạt hàng ngày của những bệnh nhân không may mắc phải. Nếu bạn hay người thân gặp phải bất kỳ triệu chứng nào của bệnh thì hãy đi khám sức khỏe để an tâm hơn và ngăn ngừa các biến chứng không đáng có. Các bác sĩ tại Bảo Đại Đường sẵn sàng hỗ trợ người bệnh, hãy liên hệ qua số 0842311348 để đặt lịch nhé!

Có thể bạn quan tâm: 7 cách trị viêm tai giữa tại nhà hiệu quả và tiết kiệm chi phí